اتفاق‌های ناگواری که در سودای گنج رخ می‌دهند کم نیستند ولی داستان کوهی روبروی تپه شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور تفاوت دیگری دارد هر لحضه روز و شب تعداد افرادی را به آن محل می‌کشاند تا حفاری کنند ولی این کاوش‌ها باعث شده که دستگاه قضایی کنگاور برای افراد کاوشگر، جرم قانونی حفاری در پرونده آنان درج نماید و این افراد را راهی بازداشتگاه و زندان کند در صورتی این کوه در حریم میراث فرهنگی– تاریخی و باستانی نیست و گویا هیچ دفینه و گنجی در آن نیست، اما برای هیچ، جوانان را گرفتار کرده است.
هرچند این روزها جوانان زیادی این فریب رویایی را خورده‌اند. همین چند روز پیش بود که گزارش در این کوه ان سوی تپه بیدسرخ کنگاور، ماموران پلیس را به این محل کشانده تا تعداد افراد ناآگاه که برای یافتن گنج، زمین را در دل این سنگ لاخ‌ها را کنده‌اند و داخل این کوه را حفر کرده‌اند را دستگیر کنند و این افراد غافل از اینکه، صخره‌های اینجا از لحاظ زمین‌شناسی آهکی و محل کارست(Karst) است و سنگ‌ها نیز فرسوده‌اند و هر آن، امکان ریزش این کوه وجود دارد که دچار حادثه سنگین شوند و نهایتاً بلای مرگ برسر آنها خواهد آمد نیز هراسی ندارند و بازهم به کاوش خود ادامه می‌دهند. این موضوع باعث شده که به اتفاق دکتر گراوند مدیر باستان‌شناس معبد آناهیتا و شهرستان کنگاور برای تهیه گزارش به این محل برویم که ماحصل این گپ‌وگفت را در پی باهم مرور می‌کنیم:
دکتر مرتضی گراوند مدیرباستان‌شناسی معبد آناهیتا و شهرستان کنگاور سال‌هاست که در زمینه کاوش و تحقیق در زمینه باستان‌شناسی فعالیت دارد، او در گفت‌‌وگو با خبرنگار ما درباره گنج‌یابی می‌گوید:«مسأله گنج‌یابی برای دیروز و امروز نیست. سال‌های طولانی است که مردم را درگیر خودش کرده است».
مدیرباستان‌شناسی معبد آناهیتا و شهرستان کنگاور می‌گوید: «یافتن گنج و وسوسه یک‌شبه پولدار شدن سرابی است که بعضی‌ها را در مسیر جست‌وجوی آن می‌اندازد؛ مسیری که بوی طلا را به مشام می‌رساند و دل را هوایی می‌کند. مسیری پرخطر که افراد خوش‌شانس را میهمان کلاه گشاد می‌کند و افراد بدشانس را در چاه طمع گرفتار می‌کند و گاه قربانی جنایتی هولناک خواهند شد».
گراوند در مورد حوادث کوه روبروی تپه شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور چنین می‌گوید:«اتفاقی که در اینجا افتاده است و گروهی از افراد آمده‌اند اقدام به کاوش در دامنه این صخره‌ای طبیعی کرده‌اند در این محدوده و کوه؛ هیچ‌گونه شواهد باستان‌شناسی دال بر باستانی بودن این منطقه وجود ندارد که نشان دهد که چیزی در اینجا(کوه صخره‌ایی روبروی تپه شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور) وجود دارد».
او می‌افزاید: «آن چه در روبروی این صخره وجود دارد یک تپه (شاهی) است که مربوط به قرون میانی دوره‌ی اسلامی قرون چهارم تا هفتم هجری است که داری سفالینه‌های مربوط به دوره سلجوقی و ایلخانی است».
مدیرباستان‌شناسی معبد آناهیتا و شهرستان کنگاور می‌گوید: «هیچ‌گونه آثارباستانی مربوطه در کوه سنگ‌لاخی روبروی تپه شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور وجود ندادرد اما افراد سودجو در محلی غیر محل باستانی کاوش و جسجو می‌کنند که این بستر حفاری مربوطه در واقع کاملاً طبیعی است و در گذشته هم در برای تعریز جاده بخش‌هایی از آن تخریب شده است، از آنجایی که ساختاراین کوه از نوع ساختارآهگی و کارست(Karst) است فقط خطر مرگ این افراد گاوشگر را تهدید خواهد کرد».
گراوند ادامه می‌دهد: «سنگ‌لاخ‌‌های این کوه به صورت لایه‌بندی آن مشهود و مشخص است با تخریب آن، اتفاق مهمی رخ نخواهد داد اما آسیب جانی برای افراد
و آن دسته از افرادی که این محل را کاوش کرده‌اند، خواهد افتاد و سنگ‌ها و صخرها برسر آنان ریزش خواهد کرد. این جوانان غافل از اینکه این کوه دارای سنگ‌های آهکی و کارست است که به صورت لایه‌بندی این سنگ‌ها نگاه کنید نیز کاملاً مشخص است که این سنگ‌ها با خالی کردن سنگ زیرین آن فرو خواهد ریخت».
او می‌افزاید: «کوه روبروی تپه … از لحاظ باستان‌شناسی فاقد آثار تاریخی– فرهنگی و باستان‌شناسی است وهیچ شواهدی وجود ندارد که در حریم میراث فرهنگی و باستانی باشد و کار این افراد سوجو و کاوش در این صخره‌‌ها اقدامی غیرقانونی درتخریب ساختار طبیعی این کوه می‌باشد».
مدیرباستان‌شناسی معبد آناهیتا و شهرستان کنگاور می‌گوید: «این جاده، مسیر ارتباطی بسیارکهن است که تحت عنوان جاده ابریشم یا خراسان بزرگ از آن نام برده‌اند و پیش‌تر از آن به عنوان جاده شاهی معروف است».
گراوند می‌افزاید: «استقرار این جاده شاهی از شرق به غرب است اما تپه‌ای که مقابل این کوه قرار گرفته است، مربوط به دوره‌ی اسلامی می‌باشد و این منطقه فاقد آثار فرهنگی و تاریخی و فرهنگی است».
کوهی در آن سوی گردنه بید سرخ روبروی تپه شاهی کنگاور، تعدادی را راهی زندان کرد
در ادامه این گزارش به سراغ تعدادی از افرادی که برای رسیدن به دفینه اقدام به حفاری کوهی روبروی تپه شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور کردند اما بهای این ماجراجویی، آنان را گرفتار کرد. و در این مورد از آنان سئوال می‌پرسیم که در پاسخ می‌گویند: رویای رسیدن به گنج و پیداکردن اشیای زیرخاکی باعث شده که جوانان زیادی را امروزه با این مکان بکشاند و به این ترتیب آنان برای پیدا کردن محل دقیق گنج به سراغ این کوه رفته‌اند که شاید دفینه‌ای در اعماق این کوه پنهان است و پس مردمانی حفاری در قسمت زیرین و سایر نقاط این کوه روبروی تپه‌شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور کنکاش را شروع کنند، اما ماجرا آن طور که تصور می‌کردند، پیش نرفته است و بهای این ماجراجویی به قیمت زندانی تعدادی از جوانان و سایر افراد از نقاط مختلف کشور شده است و دردسری برای همه بخصوص نیروهای فراجا و دستگاه قضایی درست کرده است.
نتیجه: هرگونه حفاری، خرید و فروش و تخریب و دستکاری و نقل و انتقال روی میراث فرهنگی و آثار باستانی به موجب مواد طبق ماده ۵۶۲ تا ۵۶۸ قانون مجازات اسلامی پیگرد کیفری دارد و قانونگذار مقرراتی در این رابطه اعمال کرده است و مرتکبین به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شوند. پرونده‌هایی که در آن افراد به طمع یافتن دفینه و زیرخاکی به دام جانی یا جانیان افتاده‌اند کم نیستند. شاید ناآگاهی افراد از اینکه یافتن گنج خود یک جرم محسوب می‌شود و مجازاتی سنگین در پی دارد، در وقوع چنین جنایت‌هایی بی‌تاثیر نباشد ولی حفاری درمکان‌های طبیعی و کوه‌ها و صخرها میزان مجازات آن درقانون تعریف خاصی وجود ندارد حال با این تفاسیر در ارتباط با این جاده ارتباطی درکوهی روبروی تپه‌شاهی آن سوی گردنه بیدسرخ کنگاور شکل گرفته است.
با همه این اوصاف به نظر می‌رسد اهمیت بایسته و شایسته‌ای که باید به میراث فرهنگی داده شود چندان جدی گرفته نشده است. ابنیه تاریخی و آثار باستانی داستان خودش را دارد اما حکایت این کاوشگران که بدون دلیلی در محل طبیعی حفاری می‌کنند و گرفتار قانون می‌کند سئوال برانگیز است.
در پایان مسئولان دلسوز بایستی هرچه زودتر به این موضوع ورود پیدا کنند تا در نوروز ۱۴۰۲ دچار حادثه در این مکان نشویم. قطعاً این حفاری‌های برای دستیابی گنج، سودجویان و مافیایی دیگری هم را درگیر خواهد کرد و تعدادی افراد ناآگاه و جوانان را به کشتن خواهد داد پس تا دیر نشده مسئولان محترم زودتر فکری به حال آن نماید.
