نقاشی پشت شیشه همزاد شمایلنگاری، هنر مقدس مسیحیان است که در عصر صفوی همراه میسیونرهای مذهبی ایتالیایی و اروپایی موسوم به پادری به ایران آمد و البته در چین و هند و روسیه هم سابقه دارد.
به گزارش فرتاکنیوز: اما مشخصا اگرنه خاستگاه، جایگاه تعالی و تکامل و ترقی کمی و کیفی این هنر مقدس، ونیز و ایتالیاست که در آغاز بیشتر برای چهرهنگاری عیسی مسیح و مریم مقدس، در پشت شیشه، گلدان، جام، آیینه و … ترسیم میشد.
از هنر نقاشی پشت شیشه در ایران، افزون بر شمایلنگاری معصومان شیعه، در چهرهنگاری رجال عصر قاجار و نیز در معماری تزیینی و طراحی داخلی و نقاشی قهوه خانهای نیز استفاده شد.
بهترین تحقیق در این زمینه، کتابی است تالیف استاد هادی سیف که در سال گذشته از دنیا رفت. در آن کتاب، نقاشان پشت شیشه ایرانی در چند قرن اخیر معرفی شدهاند.
یکی از نقاشان پشت شیشه معاصر مرتضی آقا قاسمی است. نقاش پشت شیشه دیگر، سعید رضاخان است که کتاب کرونامه او با مقدمه پروفسور سیدحسن امین(رئیس انجمن ادبی ایران و سرپرست علمی دایرهالمعارف ایرانشناسی)، بهانه آخرین دورهمی سال ۱۴۰۱ در دایرهالمعارف ایرانشناسی و دفتر ماهنامه حافظ بود.
نقاش پشت شیشه دیگر هانی نجم (از نوادگان منجم و دانشمند معروف عصر قاجار میرزا عبدالغفار نجمالدوله) است که علاوه بر نقاشی پشت شیشه مبدع سبکی به نام دودلینگ آرت است.
دانیال محمدی نقاش پشت شیشه دیگری است که تخصص او چهرهنگاری چهرههای هنری و فرهنگی ایران معاصر است.
هانی نجم و دانیال محمدی هر کدام جداگانه پرتره پروفسور امین را به سبک نقاشی پشت شیشه کشیدهاند.
رونمایی کتاب کرونامه اثر سعید رضاخان نقاش پشت شیشه از انتشارات آراسته قلم در آستانه سال ۱۴۰۲ موجب گردهمایی نویسندگان و پژوهشگران و دیگر استادان، دانشوران و هنرمندان در رشتههای مختلف به ویژه نقاشان پشت شیشه در دایرهالمعارف ایرانشناسی در تقاطع خیابانهای انقلاب و فلسطین شد.
موضوع کتاب رونمایی شده اسفندماه، نامههایی است که سعید رضاخان نویسنده کتاب که متخصص نقاشی پشت شیشه است، در طول شیوع اپیدمی کرونا و تعطیل کارگاه نقاشیاش بیشتر حول محور هنر مزبور و دغدغههای شخصی، اجتماعی و هنریاش نوشته است.
موضوع کتاب آماده برای رونمایی در بعدازظهر روز یکشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ رمان ماماجی نوشته ثریا سجدهای است، در اردیبهشت ماه هم مجموعه داستانهای کوتاه سهیلا محمدینیا رونمایی خواهد شد.
از سخن دور نیفتیم. هنر نقاشی پشت شیشه، در دوران صفویه از اروپای شرقی و چین و هند به ایران وارد شد و در عصر زندیه و قاجار هم ادامه و گسترش یافت، اما از اواخر قاجار تا امروز رو به فراموشی نهاده است.
ازعصر قاجار به بعد نمونههای برجستهای از این هنر، کشیدن پرتره چهرههای سرشناس سیاسی، ادبی و هنری ایران بوده است که در دوران معاصر هم ادامه یافته است. از آن جمله پرتره پروفسور سیدحسن امین اثر هانی نجم، بنیامین محمدی و … در پی همین مراسم ارایه شد و انتشار این کتاب و پرتره دیگری از استاد امین اثر هانی نجم (نوه نجمالدوله معروف) در مراسم دیگری در ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ بهانه ای تازه برای شناسایی این سبک نقاشی میشود.
رونمایی کتابها، معرفی هنرمندان و نویسندگان و ارایه آثار هنری از پرترهها گرفته تا خط و حجم، توام با سخنرانیهای مرتبط در این گردهماییها به میزبانی پروفسور سیدحسن امین، نقطه عطفی برای شناساندن بهتر این هنرها میشود.
حضور چهرههای مطرح حوزههای مختلف فرهنگ و هنر اعم از شاعر و نویسنده، نقاش و خوشنویس و خواننده و نوازنده نیز در این فضای صمیمانه مطلوب است و در آخرین رونمایی حضور اهالی فرهنگ و هنر پررنگ بود، از جمله: نوازندگان و آوازخوانان مانند حامد عبداللهی نوازنده و سازنده سهتار، نگارگران مانند محمدعلی محبوبی (استاد هنر آینهکاری)، هادی نجم (پایهگذار سبک نقاشی دودلینگ آرت در ایران)، الهه باباعلی، شمیم لیاقتی، فهیمه فروتنی. فرزانه فروتنی، مهیا نادری، آیه فوداژینژاد، زینب محرابی، ویدا حقشناس، خوشنویسان مانند محمود خوشنویس، زهرا مرادخانی و کامل قلیپور، هنرمندان صنایعدستی مانند عبدالله مشفق، اقتصاد دانان مانند فرهاد فرشادی و مصیب دوانی، حقوقدانان مانند دکتر چراغی، استاد کاتبی، مریم صدری، نمایندگان سازمانهای بینالمللی یونسکو و یونیسف مانند دکتر مومنی مقیم ارمنستان، دکتر بسمالله شریفی مؤسس و دبیرکل اجرایی بنیاد جهانی سبزمنش از افغانستان، شاعران و ترانه سرایان مانند محمود رفیعی(یادها) و شهروز احمدی، نویسندگان، ادیبان و روزنامهنگاران مانند نغمه بیگزاده، ثریا سجدهای، ابراهیم شاکری شمیرانی و روزبه یقینی، مسئولان کانونها و انجمنهای ادبی و فرهنگی مانند نصرالله محبی رئیس هیأت مدیره انجمن امیر کبیر (اراکیهای مقیم مرکز) و دکتر بهنام دارابی (مدیر موسسه مدارا و توسعه گفتگو)، دکتر مولایی عضو کانون علوم اداری، اهالی هنر نمایشی، کارگردانان و مستندسازان مانند مهدی شمسایی، عبدالعلی حسینیون، جاویدی و دیگر چهرههای فرهنگی مانند نوشین طاهریان پور، دکتر بهروز حاجی دوانی. نادره علی اصغریان و …
سخنرانان مراسم رونمایی کتاب کرونامه اثر سعید رضاخان هم متنوع و با گرایشهای مختلف، عبارت بودنداز :
پروفسور سیدحسن امین فیلسوف معاصر و حقوقدان و ایرانشناس جهانی نام- دکتر محمد حسن احمدی استاد تاریخ و هنر و رئیس اسبق چندین دانشگاه و عضو شورای شناسایی شخصیتهای خدمتگزار- دکتر منوچهر ثابتی استاد جامعهشناسی و رئیس سابق انجمن جامعهشناسی ایران – دکتر علیمیرخان مدیر مجمع فلاسفه ایران – استاد عبدالعلی حسینیون جامعهشناس و مستندساز و مدیر گروه هنرمندان توسعهگرا – دکتر بسمالله شریفی مؤسس و دبیرکل اجرایی بنیاد جهانی سخن گستران سبزمنش- استاد محمدعلی محبوبی هنرمند آینهکاری- رضا توسلی مدیر موزه جلالآل احمد و سیمین دانشور- مصیب دوانی کنشگر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی – خانم آراسته آقایی ناشر کتاب و سعیدرضاخان استاد نقاشی پشت شیشه (نویسنده کتاب کرونامه).
در این مراسم کتاب رونمایی شده و کارت تبریک دستساز استاد سعید رضاخان بین حاضران تقدیم گردید و لوح تقدیر هنری دستساز خوشنویسی شده ارزشمندی نیز با امضای مدیران موسسهمدارا و توسعه گفتگو به وسیله دکتر بهنام دارابی به پروفسور امین و نیزخوشنویسیهای زیبای آقایان محمود خوشنویس و کامل قلیپور به پروفسور سید حسن امین، عبدالعلی حسینیون و دکتر کورش گوهریان مدیر روابط عمومی فرهنگسرای ملل اهدا شد.
جلسه با گرفتن عکسهای یادگاری با پخش کتابهای اهدایی پروفسور سیدحسن امین به مناسبت پیشواز جشن نوروز به همه مهمانان به پایان رسید.
گزارش از فرزانه قاضیزاده کارشناس ارشد تاریخ
